Mục đích mà Mỹ phát động cuộc chiến thuế quan 2025
Cùng nhìn lại lý do và kết quả mà Mỹ đã đạt được từ khi phát động việc áp thuế đối ứng, thuế nhập khẩu lên nhiều quốc gia và nhóm ngành hàng.
Giảm thâm hụt thương mại và cân bằng cán cân thanh toán: Thuế nhập khẩu cao làm giảm sức mua hàng hóa ngoại, khuyến khích doanh nghiệp và người tiêu dùng chuyển sang sản phẩm nội địa, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa nhập khẩu và xuất khẩu.
Tăng thu ngân sách liên bang: Thuế quan là nguồn thu chính mới, giúp bổ sung ngân sách và có thể được dùng giảm nợ công hoặc tài trợ cho các chương trình đầu tư nội địa.
Ứng phó biện pháp trả đũa, công cụ đàm phán ngoại giao: Khi các đối tác áp dụng hàng rào thuế quan hoặc biện pháp phi thuế quan mà Washington coi là “gian lận” hoặc đe dọa an ninh kinh tế, Mỹ đáp trả bằng thuế suất cao hơn để buộc các nước xem xét lại chính sách và bảo vệ ngành sản xuất nội địa.
Giảm thâm hụt thương mại
Trong tháng 6 năm 2025, thâm hụt thương mại của Mỹ ghi nhận mức -60,18 tỷ USD. Mặc dù vẫn là con số thâm hụt, đây là kết quả tích cực nhất trong giai đoạn so sánh từ tháng 1 năm 2024 đến nay, cho thấy các chính sách của Tổng thống Trump đang dần đạt được hiệu quả.
Năm 2024, thâm hụt thương mại của Mỹ có xu hướng tăng dần, với quý I thường có mức thâm hụt thấp nhất và quý IV là cao nhất, phản ánh hành vi tiêu dùng mạnh mẽ vào dịp cuối năm. Tuy nhiên, năm 2025 lại chứng kiến một xu hướng hoàn toàn trái ngược.
Quý I/2025, Thâm hụt thương mại đạt mức kỷ lục 390 tỷ USD, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024. Sự gia tăng đột biến này có thể được lý giải bởi hai yếu tố chính:
Chính sách của chính quyền mới: Việc ông Trump nhậm chức tổng thống vào tháng 1 năm 2025 đã thúc đẩy các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh với Trung Quốc chủ động tích trữ hàng hóa. Động thái này nhằm phòng ngừa các chính sách thương mại cứng rắn mà ông từng áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Thông tin về thuế đối ứng: Các tin đồn về việc áp dụng thuế đối ứng từ tháng 2 năm 2025 đã khiến các doanh nghiệp chủ động nhập khẩu hàng hóa số lượng lớn để ứng phó với khả năng các loại thuế mới sẽ được ban hành.
Q2/2025 thâm hụt thương mại của Mỹ giảm mạnh xuống còn 190 tỷ USD. Mặc dù chỉ giảm nhẹ so với Quý I/2024, đây là một thành công đáng kể khi so sánh với Quý I/2025. Kết quả này không chỉ đảo ngược xu hướng tăng thâm hụt mà còn giảm một nửa so với quý liền trước, minh chứng cho hiệu quả bước đầu của các chính sách thương mại mới.
Tăng thu ngân sách liên bang
Ngay sau khi nhậm chức, chính quyền Tổng thống Trump đã triển khai nhiều biện pháp nhằm cải thiện tình hình ngân sách liên bang thông qua việc tăng nguồn thu và cắt giảm chi tiêu.
Về phía cắt giảm chi tiêu, một trong những động thái nổi bật là việc thành lập Ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) với mục tiêu tối ưu hóa hoạt động của các cơ quan liên bang. Song song đó, chính quyền đã tiến hành cắt giảm các khoản tài trợ từ ngân sách, bao gồm việc giảm ngân sách cho Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và một số chương trình tài trợ vắc-xin.
Về phía tăng nguồn thu, chính sách đáng chú ý nhất là việc áp dụng thuế đối ứng lên nhiều quốc gia và tăng thuế nhập khẩu đối với một số nhóm ngành hàng trọng yếu. Những biện pháp này không chỉ nhằm mục đích giảm thâm hụt thương mại mà còn góp phần gia tăng đáng kể doanh thu cho ngân sách liên bang.
Nổi bật nhất phải là nguồn thu từ việc tăng thuế lên các hàng hoá nhập khẩu vào Mỹ. Cụ thể trong 3 tháng của Q2/2025, mức thu ngân sách từ hàng hoá nhập khẩu đã tăng gấp 2 – 3 lần mức thu trung bình của các tháng trước. Từ mức trung bình từ 8 tỷ USD /tháng đã tiến lên mức 28 tỷ USD tại tháng 6/2025.
Mặc dù tăng trưởng tốt, nhưng tỷ trọng nguồn thu từ thuế quan chỉ chiếm chưa tới 10% trong tổng nguồn thu ngân sách của Mỹ hằng năm. Thật may mắn, các con số liên quan tới thu ngân sách của Mỹ tới hiện tại vẫn đang tích cực. Cụ thể, thu ngân sách Q2/2025 đạt 1748 tỷ USD, cao gấp 1,5 lần so với quý liền trước và cao hơn 12% so với cùng kỳ Q2/2024.
Ứng phó biện pháp trả đũa, công cụ đàm phán ngoại giao
Để có được chính sách thuế quan ưu đãi từ Mỹ, các đối tác thương mại phải đáp ứng hai yêu cầu chính. Một là, họ phải cam kết mua thêm hàng hóa chiến lược từ Mỹ. Chẳng hạn, trong thỏa thuận với EU, khối này đã cam kết mua tới 750 tỷ USD năng lượng, bao gồm khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG), trong vòng 3 năm. Hai là, các quốc gia phải mở cửa thị trường nội địa bằng cách gỡ bỏ rào cản thương mại. Điều này bao gồm việc giảm thuế nhập khẩu, xóa bỏ các rào cản kỹ thuật và các quy định hành chính phức tạp nhằm tạo điều kiện cho hàng hóa Mỹ tiếp cận dễ dàng hơn. Các nền kinh tế lớn như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia Đông Nam Á đều đã phải chấp nhận hai điều kiện này để đạt được các thỏa thuận thuế quan với Mỹ.
Tổng kết
Các kết quả liên quan tới giảm thâm hụt thương mại, tăng nguồn thu ngân sách đều có những chuyển biến tích cực, củng cố hơn nữa ý chí kiên quyết của chính phủ mới trong việc giữ chiến lược và hành động hiện tại để đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại.
Tìm hiểu thêm về các bài viết, mạng xã hội của tôi tại:
Website (tổng hợp tất cả thông tin): www.makein.vn
Linkedin (xuất nhập khẩu): www.linkedin.com/in/tuanvukim
Facebook Page: https://www.facebook.com/profile.php?id=61573822767802
Tiktok (dự án bình giữ nhiệt): www.tiktok.com/@tuanvk01
