Ngỡ rằng sẽ mất nhiều thời gian để các quốc gia Đông Nam Á khác đạt được thoả thuận với Mỹ về mức thuế đối ứng mới, vậy mà chỉ chưa đầy 30 ngày từ khi Mỹ công bố thoả thuận với Việt Nam, các quốc gia như Philippines và Indonesia đã được mức thuế “mơ ước”.
Thuế đối ứng với các quốc gia mới “dễ thở hơn”
Indonesia đạt được mức thuế đối ứng 19% cho hàng hoá nhập khẩu vào Mỹ. Đổi lại, Jakarta cam kết mở rộng đáng kể thị trường nội địa cho hàng hóa và dịch vụ Mỹ. Điều này bao gồm việc loại bỏ rào cản thuế quan đối với hơn 99% sản phẩm của Mỹ, miễn trừ yêu cầu nội địa hóa đối với các công ty và sản phẩm Mỹ, chấp nhận tiêu chuẩn Mỹ đối với nhiều mặt hàng, và xóa bỏ các hạn chế nhập khẩu phi thuế quan. Ngoài ra, Indonesia cũng cam kết mua một lượng lớn hàng hóa Mỹ, bao gồm 4.5 tỷ USD sản phẩm nông nghiệp và 15 tỷ USD sản phẩm năng lượng, cùng với các hợp đồng mua máy bay Boeing trị giá hàng chục tỷ USD nhằm cân bằng thâm hụt thương mại.
Trái ngược với Việt Nam và Indonesia phải đàm phán từ những mốc rất cao xuống mức lần lượt là 20% và 19%, Philippines luôn được Mỹ “nhân nhượng” hoặc “xếp vào hạng không nguy hiểm” ngay từ đầu. Khi lần đầu tiên công bố mức thuế đối ứng, Mỹ đề nghị áp dụng mức 17% lên Philippines. Đây là một mức “bênh vực” rõ ràng khi so sánh với các quốc gia trong khu vực như Việt Nam (46%), Indonesia (32%). Hay ngay cả tại thời điểm đầu tháng 7/2025, khi Mỹ chỉ đạt được 3 thoả thuận thương mại với Anh, Việt Nam và Trung Quốc, họ đã tức tốc đánh điện khẩn cho các quốc gia gồm cả Philippines về việc yêu cầu tích cực hơn trong việc đàm phán mức thuế đối ứng. Nêu rõ, “hình phạt” mà Philippines phải chịu sẽ là 20% – chỉ tăng nhẹ 3% từ mức hiện tại – nếu Philippines không chủ động đàm phán với Mỹ. Rõ ràng, mức thuế ban đầu hay các hình phạt về sau mà Philippines có nguy cơ đối mặt chỉ là “mắt muỗi” và không là gì so với các quốc gia Đông Nam Á còn lại.
Sau tất cả, Philipines mở cửa cho hàng hoá của Mỹ, cam kết mua hàng hoá và tăng cường hợp tác An Ninh với Mỹ tại khu vực, mức thuế đối ứng rơi về 19%. Như tổng thống Philipines đã nói “đây là một thành tựu đáng kể”!. So với mức của Việt Nam (từ 46% về 20%), Indonesia (từ 32% về 19%), thì mức giảm 1% của Philippines đúng là “dí dỏm”. Nhưng đối với kinh tế vĩ mô, 1% không nhỏ chút nào. Do vậy, tổng thống Philippines xem đây là thành tự đáng kể là không hề sai!
Nhật Bản đạt được mức thoả thuận 15% theo thông cáo mới nhất và là quốc gia có mức thuế đối ứng thấp nhất tính tới thời điểm hiện tại. Có lẽ, Nhật Bản, Philippines vẫn là những đồng minh Mỹ cần trong khu vực nói riêng và trên thế giới nói chung. Do vậy, mức thuế cho đồng minh bao giờ cũng ưu ái hơn so với các quốc gia khác!
Đạt được thoả thuận thuế đối ứng sớm giúp Việt Nam ôn định vĩ mô
Việt Nam đã làm rất tốt trong việc nhanh chóng và tích cực đàm phán với Mỹ về mức thuế đối ứng. Ngoài việc đạt được mức thuế thấp nhất có thể để đảm bảo giữ vững được kim ngạch xuất khẩu. Việc đạt được thoả thuận sớm, giúp kinh tế vĩ mô ổn định, đồng thời các doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhanh chóng có quyết định về việc tiếp tục đầu tư, mở rộng tại thị trường Việt Nam. Việt Nam cũng gửi một tín hiệu rõ ràng về khả năng quản lý rủi ro và thích ứng chính sách linh hoạt. Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài đang hoạt động hoặc có ý định đầu tư vào Việt Nam, một môi trường kinh tế vĩ mô ổn định và chính sách thương mại rõ ràng là yếu tố then chốt để ra quyết định. Việc đạt được thỏa thuận thuế đối ứng sớm giúp các nhà đầu tư nhanh chóng đánh giá được rủi ro và cơ hội, từ đó tự tin tiếp tục đầu tư, mở rộng sản xuất tại Việt Nam. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các công ty có chuỗi cung ứng liên quan đến thị trường Mỹ, họ sẽ ưu tiên những quốc gia có môi trường pháp lý và thương mại ổn định để tránh gián đoạn. Một thỏa thuận sớm giúp giảm bớt lo ngại về suy giảm xuất khẩu, từ đó ổn định cán cân thanh toán, tỷ giá hối đoái và lạm phát. Sự minh bạch về các quy định thương mại mới cho phép Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước hoạch định chính sách kinh tế một cách hiệu quả hơn, tránh được những cú sốc bất ngờ từ bên ngoài.
Việt Nam – Vai Trò Tiên Phong Trong Đàm Phán Thương Mại Khu Vực
Việc Việt Nam chủ động và thành công trong đàm phán với Hoa Kỳ không chỉ mang lại lợi ích cho riêng mình mà còn củng cố vị thế lãnh đạo trong khu vực và tạo tiền lệ quý báu cho các quốc gia láng giềng. Chính sách “thuế đối ứng” của Trump là một khái niệm tương đối mới và gây nhiều bối rối cho các quốc gia. Thành công của Việt Nam trong việc điều hướng các cuộc đàm phán phức tạp này đã cung cấp một “sổ tay hướng dẫn” thực tế cho các nước trong khu vực có bối cảnh kinh tế và quan hệ thương mại tương tự với Mỹ. Việt Nam đã chứng minh khả năng đàm phán hiệu quả, không chỉ về mức thuế mà còn về các cam kết mở cửa thị trường đổi lại. Kinh nghiệm này, bao gồm việc xác định các “điểm mềm” có thể nhượng bộ và các “điểm cứng” cần bảo vệ, là bài học quý giá cho các quốc gia khác.
Việc Việt Nam đạt được một thỏa thuận công bằng và có lợi đã tạo ra một tiền lệ. Các quốc gia khác có thể dựa vào đó để lập luận và yêu cầu các điều kiện tương đương khi họ tiến hành đàm phán với Mỹ. Điều này giúp họ tránh được việc phải chịu mức thuế cao hơn hoặc phải nhượng bộ quá mức. Ví dụ, việc Việt Nam cam kết mở cửa thị trường hoàn toàn cho hàng hóa Mỹ để đổi lấy mức thuế đối ứng 20% đã trở thành một mô hình để các nước khác cân nhắc.
Dù là những hành động “nhỏ” trong bối cảnh toàn cầu, nhưng sự chủ động và thành công của Việt Nam trong các cuộc đàm phán thương mại đã dần củng cố vị thế của quốc gia trong khu vực. Các nước láng giềng và các đối tác thương mại khác sẽ nhìn nhận Việt Nam là một quốc gia có khả năng lãnh đạo, đáng tin cậy và hiệu quả trong việc giải quyết các thách thức thương mại quốc tế. Điều này nâng cao uy tín của Việt Nam trong các diễn đàn khu vực như ASEAN và các tổ chức thương mại quốc tế khác. Khi các quốc gia khác tìm kiếm lời khuyên hoặc kinh nghiệm trong việc đàm phán với Mỹ, Việt Nam có thể đóng vai trò là cầu nối hoặc người hỗ trợ, từ đó gia tăng ảnh hưởng địa chính trị của mình. Thành công của Việt Nam cũng có thể khuyến khích sự hợp tác mạnh mẽ hơn giữa các quốc gia Đông Nam Á trong việc đối phó với các thách thức thương mại chung, tạo ra một mặt trận thống nhất hơn khi đối diện với các cường quốc kinh tế.
Tính tới thời điểm hiện tại, có 6 quốc gia đã được thoả thuận với Mỹ bao gồm: Trung Quốc, Việt Nam, Anh, Indonesia, Philipines và Nhật Bản. Chặng đường còn rất dài và hứa hẹn nhiều cú thay đổi ngoạn mục. Hãy cùng chờ xem các quốc gia nào sẽ tiếp bước lên hàng đầu và mức thuế đối ứng sẽ là bao nhiêu?
Tìm hiểu thêm về các bài viết, mạng xã hội của tôi tại:
Website (tổng hợp tất cả thông tin): www.makein.vn
Linkedin (xuất nhập khẩu): www.linkedin.com/in/tuanvukim
Facebook Page: https://www.facebook.com/profile.php?id=61573822767802
Tiktok (dự án bình giữ nhiệt): www.tiktok.com/tuanvk01
