Khi nói đến thu hút đầu tư nước ngoài, việc các công ty cử chuyên gia đến để setup, vận hành, đào tạo hay chuyển giao là điều không thể thiếu. Nhưng nếu chỉ có công việc và chế độ hậu mãi thì vẫn chưa đủ, một phần không nhỏ trong việc giữ chân những chuyên gia quốc tế lại đến từ yếu tố văn hóa của nước sở tại. Và bạn biết rồi đấy, không chỉ là an ninh, giao thông, hay đời sống tinh thần, mà còn là… món ăn! Đúng rồi, trong thế giới đầu tư, ẩm thực cũng có thể quyết định nơi các chuyên gia “đầu quân”!
Nếu so sánh các quốc gia Đông Nam Á là đối trọng lớn của Việt Nam trong việc thu hút FDI thì phải kể đến Thái Lan, Malaysia và Indonesia. Trong bài viết này, mình sẽ viết một chút về góc nhìn ẩm thực của 3 quốc gia dưới tư cách một người khá dễ dãi về ăn uống và có kinh nghiệm làm thuê ở nước ngoài.
Trước tiên, chúng ta hãy nhìn lại các quốc gia có xu hướng đầu tư mạnh mẽ vào khu vực Đông Nam Á. Theo thống kê, các quốc gia dẫn đầu trong việc đầu tư vào Đông Nam Á bao gồm Trung Quốc, Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc. Các yếu tố chính khiến các quốc gia này lựa chọn Đông Nam Á làm điểm đến đầu tư bao gồm: thị trường lao động trẻ, chi phí nhân công thấp; khả năng kết nối nhanh chóng với các nguồn cung vật liệu (đặc biệt là từ Trung Quốc) và các thị trường lớn như Mỹ, Châu Âu, Ấn Độ qua các tuyến đường biển với chi phí logistics hợp lý; cùng với đó là các chính sách hỗ trợ và thu hút đầu tư nước ngoài mạnh mẽ từ các chính phủ trong khu vực. Những yếu tố này tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn, thúc đẩy sự phát triển kinh tế và gia tăng cơ hội hợp tác trong khu vực Đông Nam Á.
Các quốc gia trên đều sở hữu nền ẩm thực phong phú và đa dạng, với sự sáng tạo và đặc trưng riêng biệt trong mỗi món ăn. Ẩm thực của Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc không chỉ phong phú mà phải gọi là “phong phú quá mức”. Ví dụ, thịt chó là món ăn truyền thống của Hàn Quốc, trong khi Nhật Bản nổi bật với cá voi, một món ăn gây tranh cãi nhưng vẫn được ưa chuộng tại một số khu vực. Trung Quốc và Hàn Quốc cũng nổi bật với các món ăn sử dụng nội tạng động vật như dạ dày, gan và lòng, phản ánh sự sáng tạo trong cách chế biến và sử dụng nguyên liệu. Bên cạnh phần vật liệu đầu vào, cách chế biến ẩm thực của các quốc gia này cũng đa dạng. Từ gỏi sống, sushi tới xào, rán, nấu, nướng,… Có lẽ, bất kỳ phương pháp chế biến, nấu ăn nào tồn tại trên thế giới thì đều có thể tìm thấy ở các quốc gia Châu Á này.
Vì vậy, khi các chuyên gia từ những quốc gia này đến làm việc tại các thị trường đầu tư mới, họ thường ưu tiên các quốc gia có nền ẩm thực phong phú tương tự. Với Malaysia và Indonesia, phần lớn dân số theo đạo Hồi, điều này khiến việc ăn uống bị giới hạn khá nhiều từ nguyên liệu đầu vào đến cách chế biến:
- Về nguyên liệu, người Hồi giáo không ăn thịt lợn; thịt bò, gà, cừu, dê và cá phải được giết mổ đúng cách (Halal). Ngoài ra, bia, rượu và các chất có cồn đều không được phép.
- Về phương pháp chế biến, phần lớn món ăn là các món rán, chiên. Các món như salad, gỏi, sushi, nướng rất ít xuất hiện.
Về mặt giải trí, mặc dù có nhiều lựa chọn, nhưng các hoạt động cơ bản như xem phim, chơi bowling hay karaoke lại bị hạn chế khá nhiều. Điều này khiến cho những ai tìm kiếm những khoảnh khắc thư giãn sau giờ làm việc gặp chút khó khăn. Chưa kể đến những hình thức giải trí xa xỉ hơn, như bar, club hay các sự kiện đẳng cấp, gần như không tồn tại ở những nơi này. Điều này làm cho cuộc sống hàng ngày trở nên đơn điệu, thiếu thốn sự phong phú trong các hoạt động giải trí, từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của các chuyên gia.
Hoàn toàn trái ngược, Việt Nam và Thái Lan đều nổi bật với nguyên liệu phong phú và cách chế biến đa dạng, tạo nên những món ăn đặc sắc không dễ tìm thấy ở các quốc gia khác. Tại Việt Nam, chúng ta có những món ăn mang đậm bản sắc như phở, bún chả, cơm tấm,.. – một sự kết hợp hoàn hảo giữa các nguyên liệu tươi ngon và gia vị đậm đà. Thái Lan cũng không kém phần hấp dẫn với các món như pad Thai, som tum (gỏi đu đủ), và cà ri xanh – mỗi món ăn đều có sự kết hợp độc đáo của thảo mộc, gia vị và các nguyên liệu tươi ngon, mang đến hương vị đặc trưng mà khó có nơi nào khác sánh được. Thậm chí, Việt Nam và Thái Lan còn có những món ăn vượt qua sự tưởng tượng như nậm pịa, côn trùng,…Sự sáng tạo trong cách chế biến, từ việc nướng, hấp, chiên đến các món chế biến sống, đã khiến ẩm thực của cả hai quốc gia này trở thành điểm đến hấp dẫn cho bất kỳ ai kể cả các chuyên gia nước ngoài.
Về vui chơi giải trí, Việt Nam và Thái Lan có những hoạt động phong phú nổi tiếng thu hút khách nước ngoài nói chung và các chuyên gia nước ngoài nói riêng. Những cụm từ như “nền kinh tế về đêm”, “hợp pháp hóa cần sa”, “show người lớn”,… Chắc chắn xuất hiện ở Việt Nam và Thái Lan nhiều hơn so với các quốc gia đạo hồi kia.
Trong gần 5 năm làm chuyên gia đầu tư nước ngoài tại một quốc gia cách xa Việt Nam đến 17.000 km và chênh lệch múi giờ tới 11 tiếng, tôi và đồng nghiệp sống trong một thế giới hoàn toàn tách biệt với gia đình và bạn bè. Cuộc sống hàng ngày của chúng tôi chỉ xoay quanh công việc tại cơ quan và nghỉ ngơi tại khu vực được bố trí riêng sau mỗi giờ làm việc. Mặc dù có tiền và thời gian, nhưng như bất kỳ chuyên gia nào, chúng tôi cũng đều mong muốn có những phút giây thư giãn để xả hơi sau những ngày làm việc căng thẳng. Tuy nhiên, khi quốc gia sở tại thiếu thốn các hoạt động giải trí cơ bản như ăn uống và vui chơi, cuộc sống của chúng tôi trở nên khá đơn điệu. Và điều này khiến công việc trở nên ít hấp dẫn hơn, khả năng gắn bó lâu dài với môi trường đó trở nên khó khăn. Rõ ràng, đời sống văn hóa, ẩm thực của họ mà phong phú như Việt Nam, Thái Lan, chúng tôi còn cân nhắc mang cả gia đình hoặc lập gia đình tại nước sở tại thay vì chỉ mong hết nhiệm kỳ để trở lại quê hướng.
Việc quyết định đầu tư hoặc chuyển dịch sản xuất tới ĐNA sẽ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thuế quan sắp tới của Mỹ cũng là một phần trọng yếu nhưng những thứ đó có thể thay đổi theo thời kỳ, theo đời tổng thống. Tuy nhiên, ẩm thực, văn hóa là những thứ lâu đời, khó có thể thay đổi trong ngắn/trung hạn. Do vậy, Việt Nam/Thái Lan vẫn có những ưu điểm nhất định trong việc thu hút đầu tư nước ngoài so với các quốc gia còn lại trong khu vực Đông Nam Á.
Tìm hiểu thêm về các bài viết, mạng xã hội của tôi tại:
Website (tổng hợp tất cả thông tin): www.makein.vn
Linkedin (xuất nhập khẩu): www.linkedin.com/in/tuanvukim
Facebook Page: https://www.facebook.com/profile.php?id=61573822767802
Tiktok (dự án bình giữ nhiệt): www.tiktok.com/tuanvk01
